Cmentarz wojenny [Kriegsgräberstätte]

Na cmentarzu ewangelickiego kościoła wiejskiego w Neuenhagen przy Carl-Schmäcke-Straße pochowanych jest 51 osób, które zginęły pod koniec II wojny światowej na przełomie kwietnia i maja 1945 r. w Neuenhagen bei Berlin. Zmarli pogrzebani zostali wówczas bezimiennie na terenie cmentarza przy kościele, większość nazwisk spisanych została na listach. Przez dziesięciolecia jedynie prosty drewniany krzyż wskazywał na to, że jest to miejsce pochówku. Zgodnie z ustawą o grobach cmentarze wojenne uznawane są za miejsca cichej niezakłóconej refleksji poświęcone pamięci ofiar wojny i przemocy. Z tego też powodu w 2014 r. gmina Neuenhagen bei Berlin zdecydowała przebudować cmentarz wojenny. Pod napisem "zmarli przestrzegają nas" ["Die Toten mahnen uns"] na trzech tablicach z kamienia naturalnego wymienione są – o ile były one znane, nazwiska pochowanych tu osób. Ofiary to zarówno cywile, jak i wojskowi, większość z nich pochodziła z Neuenhagen. Nazwiska ofiar cywilnych uzupełnione zostały stosownie o datę urodzenia i zgonu, zamieszczono je pod gałązką oliwną. Poległych żołnierzy – choć w przeważającej mierze nieznanych – wyróżniono żelaznym krzyżem.

Adres: Carl-Schmäcke-Straße, 15366 Neuenhagen bei Berlin

Tłumaczenie z j. niemieckiego wykonała Magdalena Feye